امروزه از سیستم‌ها ی اعلام حریق به طور گسترده در ساختمان‌ها و اماکن مسکونی و صنعتی استفاده می‌شود تا خسارتهای ناشی از حریق را به حداقل برسانند و همچنین برای اطلاع دادن به ساکنین ساختمان در مواقع بروز حریق از این سیستم‌ها استفاده می‌شود تا حدالامکان از تلفات جانی جلوگیری شود.
برای تشخیص حریق از اثرات دود و حرارت و گاز استفاده می‌شود .که اخیرا استفاده از اثر منو اکسید کربن نیز رایج شده است. به طور کلی سیستم‌های اعلام حریق در دو نوع عادی و هوشمند ساخته شده اند.
درسیستمهای عادی مکانی را که از نظر حریق می خواهیم حفاظت کنیم به مناطق مشخص تقسیم میکنیم تا در صورت بروزحریق بتوان محل حریق را سریعترو راحت‌تر تشخیص داد . به هر کدام از این مناطق یک زون ( Zone ) گفته می‌شود .
این عمل در سیستم‌ها ی هوشمند نیز انجام می‌پذیرد ولی مزیتی که این سیستم‌ها نسبت به سیستم‌ها ی عادی دارند این است که این سیستم‌ها دارای اجزای قابل آدرس دهی هستند و علاوه براینکه می‌توان زونی را که در آن حریق اتفاق افتاده است تشخیص داد بلکه می‌توان دقیقا عنصری را که حریق را تشخیص داده معین کرد و محل دقیق حریق را مشخص نمود و خبردهنده‌ها یی را که مربوط به آن محل میباشد فعال نمود .
اجزای سیستم اعلام حریق به سه قسمت اصلی تقسیم می‌شوند :
· تجهیزات تشخیص حریق ( دتکتورها )
· تجهیزات اعلام حریق ( فلاشرها ، آژیرها و … )
· مرکز کنترل یا پانل مرکزی که وظیفه ارتباط بین دتکتورها و وسایل اعلام حریق را به عهده دارد.
تجهیزات جانبی دیگری نیز برای تکمیل و قدرتمند نمودن سیستم اعلام حریق به کار می‌روند .
تجهیزات تشخیص حریق ( دتکتورها ) :
دتکتورها وسایل الکترونیکی هستند که در شکل‌ها و طرح‌ها ی مختلف و معمولا به رنگ سفید توسط کارخانه‌های سازنده ارائه می‌شوند و در محلهای مناسب ساختمان مانند آشپزخانه ، موتورخانه ، اتاق بایگانی ،راهروها، اتاق‌ها منزل، اتاق‌های کنفرانس به صورت سقفی یا دیواری روی پایه‌های مخصوص نصب می‌شوند و وظیفه آنها تشخیص حریق و اعلام آن به مرکز کنترل میباشد . تغذیه دتکتورها معمولا با ولتاژ ۲۴ ولت DC صورت می‌گیرد ولی دتکتورها یی وجود دارند که از ولتاژ‌های ۱۲ و ۴۸ ولت DC و یا AC 220 ولت تغذیه می‌شوند.
جریان عبوری از آنها در حالت عادی چند ده میلی آمپر است و در مواقع بروز حریق افزایش می‌یابد. بسته به اینکه دتکتورها از کدام اثر آتش برای تشخیص استفاده می‌کند در انواع گوناگونی به صورت زیر ساخته می‌شوند :
۱- دتکتور دودی
۲-دتکتور حرارتی
۳-دتکتور گاز
۴- دکتور منو اکسید کربن
تجهیزات اعلام کننده حریق برای آگاه کردن ساکنین ساختمان از بروز حریق از وسایل سمعی و بصری خاص سیستم‌های اعلام حریق استفاده می‌شوند که به سه گروه تقسیم می‌گردند:
۱- آژیر ( Sounder ) یا زنگ ( Bell )
2- چراغها ی نشانگر (Flasher(
3- شستی‌ها ی اعلام حریق ( ManualCall Point ) ( MCP )
نصب و استقرار تجهیزات سیستم اعلام حریق طبق استاندارد BS 5839 و کابل کشی طبق استاندارد BS 6207 انجام می‌گیرد . به طور کلی می‌توان سیم‌ها ی مدار اعلام حریق را به دو گروه تقسیم کرد و با توجه به خصوصیات هر گروه کابل مناسب باآن را به کار برد :
گروه۱ :کابلهایی که بعد ازآشکارشدن حریق استفاده نمی‌شود مانندکابل‌ها ی دتکتورها وشستی ها.
گروه ۲ :کابلهایی که بعد ازکشف حریق استفاده می‌شوند مانندکابلهای منبع تغذیه وآژیرها و چراغها .
در حالت کلی می‌توان برای هر دو گروه کابل ۵/۱ میلی متر مربع با روپوش و عایق پروتودور به کار برد ولی در مکان هایی که امکان ضربه یا ساییدگی و جویده شدن توسط حیوانات وجود دارد باید کابلها را حفاظت مکانیکی کرد. می‌توان در مورد سیم‌ها ی آژیرها و چراغها برای حفاظت آنها را داخل دیوار زیر حداقل ۱۲ میلی متر گچ به صورت توکار گذاشت . کابلها ی سیستم اعلام حریق باید جدا از سایر کابلها سیم کشی شوند .
تست کابلها توسط اهم متر انجام می‌شود و در صورت استفاده از مگا اهم سنج باید تمام تجهیزات اعم از دتکتور، آژیر، پانل کنترل و … را از مدار باز کرد تا ولتاژ تست بالابه آنها آسیب نرساند . هنگام کابل کشی نباید از مسیر زون‌ها انشعاب گرفت . همچنین نباید از آژیرها هم انشعاب گرفت .
کابل کشی سیستم‌ها ی عادی به صورت رادیال یا خطی و کابل کشی سیستم‌ها ی هوشمند به صورت حلقوی انجام می‌گیرد . در انتهای مسیر زون‌ها همیشه یک مقاومت موازی با خط که مقدارآن معمولا ۷/۴ یا ۸/۶ کیلو اهم است متصل می‌کنند یا از واحد انتهای خط AEOL استفاده می‌نمایند.
